COVİD-19’un Anonim ve Limited Şirketlerde Olağan Genel Kurul Toplantılarına Etkisi

Cuma, 08 Mayıs 2020

Anonim ve limited şirketlerin (sermaye şirketlerinin) olağan genel kurul toplantılarının yapılma zamanı TTK’nın 409/1. Maddesi ile düzenlenmiştir. “(Anonim şirket) genel kurullar(ı) olağan ve olağanüstü toplanır. Olağan toplantı her faaliyet dönemi sonundan itibaren üç ay içinde yapılır.”; TTK’nın 617/1. maddesinde ise, “(Limited şirket) olağan genel kurul toplantısı, her yıl hesap döneminin sona ermesinden itibaren üç ay içinde yapılır. Şirket sözleşmesi uyarınca ve gerektikçe genel kurul olağanüstü toplantıya çağrılır.” denilmektedir. Bahsi geçen maddeler sermaye şirketleri bakımından emredici niteliktedir.

Bu doğrultuda, anılan hükümler uyarınca, ortak sayısı ve ölçek büyüklüğü ne olursa olsun her anonim ve limited şirketin, yılda en az bir defa olmak üzere, her sene olağan genel kurul toplantısı yapması zorunludur. Zira “olağan” sıfatı da bu toplantının her yıl yapılması gerektiğine işaret etmektedir. TTK uyarınca söz konusu toplantılar, her hesap dönemi sonundan itibaren üç ay içinde yapılmalıdır. Buna göre, hesap dönemi takvim yılı olan anonim ve limited şirketlerde genel kurul toplantılarının yılın ilk üç ayı içinde, özel hesap dönemi uygulanan şirketlerde ise hesap döneminin bittiği günü izleyen ilk üç ay içinde yapılması gerekir. Ülkemizde kurulu bulunan sermaye şirketlerinin neredeyse tamamına yakınının hesap dönemi takvim yılı olduğundan yani 1 Ocak ile 31 Aralık arası. Bu durum karşısında, her anonim ve limited şirketin, 2019 yılına ilişkin genel kurullarını en geç 31 Mart 2020 Salı gününe kadar yapması şarttır.

Öngörülen sürede genel kurulun kusurlu olarak olağan toplantıya çağrılmaması ve bundan dolayı bir zararın doğması halinde, bu şirketlerin yönetim organı üyelerinin hukuki sorumluluğu gündeme gelebilir.

Diğer taraftan, uzun süreden beri kanunen gerekli olan organlardan birinin mevcut olmaması veya genel kurulun toplanamaması halinde, anonim şirketlerde pay sahipleri, şirket alacaklıları ve Ticaret Bakanlığı, limited şirketlerde de ortaklardan veya şirket alacaklılarından biri şirketin feshini mahkemeden isteyebilir. Dolayısıyla, genel kurul toplantılarının uzun bir süre yapılmaması durumunda şirket, fesih davasıyla karşı karşıya kalabilir.(1)

Öte yandan, anonim ve limited şirketlerde yönetim organı üyelerini ibra etme yetkisi münhasıran genel kurula aittir. (TTK md. 408/2-b, 616/1-f) ve bu yetki devredilemez. Genel kurul yapılmadığında veya geç yapıldığında yönetim organı üyelerinin ibrası da ötelenmiş olur. Bu durumda ise şirket yöneticilerinin yaptıkları iş ve işlemlerden dolayı hukuki sorumlulukları en azından genel kurulun yapıldığı tarihe kadar devam eder. Bunların dışında, genel kurulun zamanında yapılmaması halinde ayrıca anonim ve limited şirketlerin finansal tabloları onaylanmamış ve kâr dağıtımı da yapılamamış olur.(1)

Ancak COVID-19 sebebiyle virüsün yayılmasını engellemek amacıyla başta eğitim kurumları olmak üzere toplu olarak bulunulan pek çok alan geçici süreliğine kapatılmakta; toplantı, konferans, tiyatro, sinema, asker uğurlama, piknik gibi organizasyonlar iptal edilmekte; Dünya Sağlık Örgütü tarafından kişiler arası mesafenin (sosyal mesafe) bir metre ile sınırlandırılması önerilmektedir.

16.03.2020 tarihli İçişleri Bakanlığı Genelgesi ile Sivil Toplum Kuruluşlarının tüm genel kurul toplantılarının ertelenmesine ilişkin yayınlanan tedbir, kıyasen ticaret şirketlerine de uygulanabilecek niteliktedir. Anonim ve limited şirketler, sivil toplum kuruluşu olmasalar da, bu kuruluşlarda genel kurul yapılmamasındaki amaç da, toplum sağlığı ve kamu düzeni açısından tüm bu özel hukuk tüzel kişilik ilişkilerinde insanların en azından belli bir süre bir araya gelmelerinin önlenmesi olduğundan, genel kurulların ertelenmesi gereklidir. Erteleme yapılmasına dair bir ayrı bir genelge veyahut kararname yayınlanmaması durumunda, yukarıda bahsi geçen hukuki sorumluluk, fesih davası, ibra ve finansal tabloların onaylanıp kar dağıtımı yapılması konusunda esneklikler getirilmesi yararlı olur.(2) Genel kurul yapılır ise dışarı çıkma yasağı olan pay sahipleri genel kurulun iptali için dava açma ihtimali yüksek olur.(Elektronik genel kurul sistemi ile genel kurul yapılması hariç)

------------------------------------

[1]Mustafa Yavuz, “Anonim ve Limited Şirketlerde Olağan Genel Kurul Toplantılarının Mart Ayı Sonuna Kadar Yapılma Zorunluluğu”, Yaklaşım Yayınları, Mart 2020, Sayı 37.

[2]Ali Paslı, “COVID-19 Salgınının Anonim ve Limited Ortaklık Yıllık Olağan Genel Kurul Toplantılarına Etkisi: Güncel Koşullar Sürerken Genel Kurul Kararı Alınabilir Mi?”,http://www.ticaretkanunu.net/covid-19-salgininin-anonim-ve-limited-ortaklik-yillik-olagan-genel-kurul-toplantilarina-etkisi-guncel-kosullar-surerken-genel-kurul-karari-alinabilir-mi/, Erişim tarihi: 06.05.2020.

Kaynak: Can Türker - https://www.hurses.com.tr/