BASİAD Balıkesir’in Menfaatleri İçin Çalışan Bir Ortak Fayda Kuruluşudur.

Vergi Hataları ve Düzeltilmesi

Salı, 13 Ekim 2020

Vergi hatası, vergiye müteallik (ilişkin) hesaplarda veya vergilendirmede yapılan hatalar yüzünden haksız yere fazla veya eksik vergi istenmesi veya alınmasıdır. (VUK md. 116) Tanımdan hemen anlaşılacağı üzere hatanın idare lehine olabileceği gibi aleyhine de olabileceğidir. Diğer bir nokta ise fazla veya eksik vergi istenmesi veya alınması denilerek vergiyle ilgili bütün aşamalar kapsanmıştır. (Özyer, Mehmet Ali-Dr., Vergi Usul Kanunu Uygulaması, HUK Yayınları, sf: 281)

Vergi hatası; hesap hataları ve vergilendirme hataları olarak ikiye ayrılmaktadır.

Hesap hataları şunlardır:

1. Matrah hataları: Vergilendirme ile ilgili beyanname, tahakkuk fişi, ihbarname, tekalif (teklif) cetveli ve kararlarda matraha ait rakamların veya indirimlerin eksik veya fazla gösterilmiş olmasıdır.

2. Vergi miktarında hatalar: Vergi nispet ve tarifelerinin yanlış uygulanması, mahsupların yapılmamış veya yanlış yapılmış olması, yukarıda birinci bentte yazılı vesikalarda verginin eksik veya fazla hesaplanmış veya gösterilmiş olmasıdır.

3. Verginin mükerrer olması: Aynı vergi kanununun uygulanmasında belli bir vergilendirme dönemi için aynı matrah üzerinden bir defadan fazla vergi istenmesi ve alınmasıdır.

Vergilendirme hataları ise Vergi Usul Kanunu’nun 118’inci maddesinde dört grup altında toplanmıştır. Şöyle ki:

1. Mükellefin şahsında hata: Bir verginin asıl borçlusu yerine başka bir kişiden istenmesi veya alınmasıdır.

2. Mükellefiyette hata: Açık olarak vergiye tabi olmayan veya vergiden muaf (bağışık) bulunan kimselerden vergi istenmesi veya alınmasıdır.

3. Mevzuda hata: Açık olarak vergi mevzuuna girmeyen veya vergiden müstesna (bağışık) bulunan gelir, servet, madde, kıymet, evrak ve işlemler üzerinden vergi istenmesi veya alınmasıdır.

4. Vergilendirme veya muafiyet döneminde hata: Aranan verginin ilgili bulunduğu vergilendirme döneminin yanlış gösterilmiş veya süre itibariyle eksik veya fazla hesaplanmış olmasıdır.

Yasal düzenleme gereği, nakden veya mahsuben tahsil edilen ancak fazla veya yersiz olarak tahsil edildiği anlaşılan vergilerde ve kanunları gereğince mükelleflere yapılacak iade ve mahsup işlemlerinde, düzeltmeye dayanak teşkil edecek belgeler ile bu işlemlere ait usul ve esaslar Maliye Bakanlığı’nca belirlenir.

Vergi hatalarının nasıl ortaya çıkarılabileceği Vergi Usul Kanunu’nun 119’uncu maddesinde belirlenmiştir. Buna göre vergi hataları, aşağıdaki belirlemelerle ortaya çıkarılabilir.

* İlgili memurun hatayı bulması veya görmesi ile,

* Üst memurların yaptıkları incelemeler neticesinde hatanın görülmesi ile,

* Hatanın teftiş sırasında meydana çıkarılması ile,

* Hatanın vergi incelemesi sırasında meydana çıkarılması ile,

* Mükellefin müracaatı (başvurusu) ile.

Vergi hatalarının düzeltilmesine, ilgili vergi dairesi müdürü karar verir.

Bu hatalar düzeltme fişine dayanılarak düzeltilir. Hatanın mükellef aleyhine yapılmış olması halinde, fazla vergi aynı fişe dayanılarak terkin ve tahsil olunmuş ise mükellefe reddolunur. Düzeltme fişinin bir nüshası reddedilecek miktarla müracaat edeceği muhasebe ve müracaat süresi zikredilmek (belirtilmek) suretiyle mükellefe tebliğ edilir. Mükellef tebliğ tarihinden başlayarak bir yıl içinde parasını geri almak üzere müracaat etmediği takdirde hakkı sakıt (geçmiş) olur.

Diğer yandan idarenin üzerinde tereddüt etmediği mutlak ve açık konular re’sen düzeltilebilir. Bu durumda kendi aleyhine düzeltme yapanların dava açma hakkı bulunmaktadır.

Gelir İdaresi Başkanlığı Mükellef Hizmetleri Daire Başkanlığı tarafından yayımlanan ‘Vergi Hatalarında Düzeltme İşlemleri Broşürü’nde, vergilendirme sürecinde ortaya çıkan vergi hatalarına ve bu hataların idari aşamada düzeltme yolu ile çözümlenmesine ilişkin açıklamalar yer almaktadır. (Yayın no: 321) Vergi hatalarının düzeltilmesinde karar verme yetkisi vergi dairesi müdürüne aittir. Bu hatalar düzeltme fişine dayanılarak düzeltilir.

 

Kaynak: Dr. Veysi Seviğ - https://www.itohaber.com/