BASİAD Balıkesir’in Menfaatleri İçin Çalışan Bir Ortak Fayda Kuruluşudur.

Şok dalgası geçti umut ihracatta!

Çarşamba, 08 Temmuz 2020

 

Sanayide haziranla birlikte başlayan güçlü toparlanmayı iç talep sırtladı. İhracatta ise umutlar son çeyreğe kaldı.

OSMAN KILIÇ - LEYLA İLHAN

Üretimde haziranla birlikte çarkların yeniden dönmeye başlaması, sanayiciye ikinci yarı için umut verdi. Özellikle iç pazarda canlanan taleple artan sanayi üretiminde, bazı sektörlerde kapasiteler yüzde 65’i aştı. İhracat tarafında sonbaharda hareket bekleyen üreticiler, bu sayede tam kapasiteye dönmeyi hedefliyor. Ancak sanayici, bu süreçte iç pazarla ayakta kalmak için verilen finansman ve istihdam desteklerinin devamının elzem olduğuna vurgu yapıyor.

Bilindiği gibi, tüm dünyayı etkisi altına alan koronavirüs salgını (COVID-19) salgın sonrası otomotiv başta olmak üzere birçok sektör üretimi durdurma noktasına gelmiş, özellikle nisan ayında büyük kayıplar yaşamıştı. Mayısla birlikte üretime yeniden başlanırken, haziranda çarklar daha da hızlandı ve birçok sektörde üretim kapasitesi yeniden yüzde 50’nin üzerine çıktı, bazılarında ise yüzde 65’e ulaştı.

Geçen hafta açıklanan İstanbul Sanayi Odası’nın (İSO), Haziran 2020 Türkiye İmalat PMI (Satın Alma Yöneticileri Endeksi) anketinin sonuçları da sektörlerdeki toparlanmayı gözler önüne serdi. Mayısta 40,9 olarak ölçülen manşet PMI, haziranda 53,9’a yükseldi, böylece şubat ayından beri ilk kez eşik değer olan 50,0’nin üzerinde gerçekleşti.

Peki, sanayici yılın ikinci yarısına nasıl başladı? Üreticilerin bu yıla yönelik öngörüleri ve beklentileri neler? Fabrikalarda tam kapasiteye dönüş için hangi tarihler veriliyor? Bu süreçte hükümetten beklentiler neler? Türk sanayisinin önde gelen temsilcileri, sektörlere yönelik son gelişmeleri DÜNYA’ya anlattı.

OTOMOTİVCİ ‘YERLİ ARACA DESTEK VERİLMELİ’ DİYOR

● Salgından en ağır darbeyi alan sektörlerden biri oldu. Nisan ayında hemen hemen tüm fabrikalar kapandı. İhracat yüzde 77 daraldı, üretim yüzde 91 düştü.

● Mayısta fabrikalar açıldı, ancak kapasite yüzde 40’ta kaldı.

● Düşük faizli kredi ile canlanan iç pazar haziranda kapasiteleri yüzde 65’e kadar çıkardı. Haziranda iç pazarda geçen yılın aynı ayına göre yüzde 66.3 artışla 71 bin adet otomobil ve hafif ticari araç satıldı.

● Nisan ayında yüzde 77, mayısta yüzde 56 düşüş kaydeden otomotiv ihracatı ise haziran ayında yüzde 8 gibi tek haneli düşüş sergiledi.

● İkinci yarıya umutlu başlayan sektör, iç pazardaki talebin devam edeceğini öngörürken ihracatta da toparlanma bekliyor. Böylece eylül ayında salgın öncesi kapasite oranlarına ulaşmayı hedefliyor.

TAYSAD Başkanı Alper Kanca, “Şu anda yurt içindeki talep yüksek. Düşük faizli kredinin etkisiyle tüketici özellikle yerli araç talebinde bulunuyor. Bu durumun desteklenmesi, tüketicinin yerli araca yönlendirilmesi çok önemli. Böylece istihdam korunacak, hem yurt içindeki hem ana sanayinin hem de tedarik sanayinin kapasite kullanım oranlarını artacak. Öte yandan önümüzdeki aylarda kısa çalışma ödeneğine yeniden ihtiyaç olabilir. Bu devam etmeli” dedi.

Avrupa’nın pandemi sürecini kısmen atlattığını belirten Uludağ Otomotiv Endüstrisi İhracatçıları Birliği (OİB) Başkanı Baran Çelik, “Bu aslında sevindirici. Ama her şeye rağmen bir önceki yılın ihracatından daha düşük seviyelerde devam ediyor. Yılı yüzde 20 seviyesinde gerileme ile kapatacağımızı düşünüyoruz. Şu an otomotiv endüstrisi için devletlerin sağladığı destekler hayati önem taşıyor. Türkiye’de haziran ayında otomotiv üretim ve satış rakamları iç pazar anlamında herkesi mutlu etti. Bunun ana sebebi finansman desteği oldu. Özellikle Türkiye’de üretilen otomobillerin satın alınması noktasında devlet bankalarının başlattığı proje ile haziran ayında otomobil iç pazar satışlarında yüzde 60’tan fazla bir büyüme gerçekleşti” dedi.

GIDA SEKTÖRÜ TOPARLANMA İÇİN TURİZMİ BEKLİYOR

● Türkiye Gıda ve İçecek Sanayi Dernekleri Federasyonu’nun (TGDF) geçtiğimiz günlerde yayınladığı son ankete göre salgın sürecinde ciro kaybı yaşayan şirketlerin çoğunluğu cirolarının 6 aydan önce toparlanmasını beklemiyor.

● Sektörün 2020 tüm yıl büyüme beklentilerine bakıldığında ise katılımcıların 52’si sektörün daralacağını öngörürken; yaklaşık yüzde 20'si 2020 sektör büyüklüğünün geçtiğimiz yılla aynı olmasını bekliyor.

TGDF Başkanı Şemsi Kopuz, turizm ve yeme içme sektörlerinin sürdürülebilirliği ve krizi atlatabilmelerinin gıda ve içecek sektörü için çok büyük önem taşıdığını söyledi. Kopuz, bu alanlarda eski performansların yakalanana kadar kısa çalışma ödeneği ve finansman gibi desteklerin devam etmesi gerektiğini savundu.

SAVUNMA SANAYİİNDE CİRO KAYBI KAÇINILAMAZ GÖRÜLÜYOR

● Sektör salgın nedeniyle ihracatta büyük kayıp yaşıyor. Haziran ayında geçen yılın aynı dönemine göre 19,4 düşüşle 167,356 milyon dolar olarak gerçekleşen ihracat, yılın ilk altı ayında yüzde 27.2 daralma ile 922,970 milyon dolarda kaldı.

● İhracat gerilemesinin büyük kısmı sivil uçaklar için de üretim yapılan havacılık sanayii ihracatından geldi.

● Türkiye'nin yerli üretim ve teknoloji ile TSK'nın modernizasyonu kararıyla hızla artan ve iç pazara dayalı yerli savunma sanayii sektöründe cironun 2020'de sınırlı olsa da gerileme göstermesi bekleniyor.

● Savunma sanayii başkanlığı, sektör cirosunu ciddi etkileyecek proje ya da sipariş iptali olmadığını açıkladı.

● Sektörde istihdam daralması beklenmiyor.

MAKİNECİDEN KAMUYA 'YERLİ' ÇAĞRISI

● Sektör haziranda hem iç pazarda hem ihracatta toparlanma yaşadı. İhracat geçen ay yüzde 24.3 arttı.

● İç pazardaki toparlanmada makinelerin kullanım sürelerinin dolması etkili oldu.

● Temmuz ayında Avrupa’daki sektörlerin açılmasıyla birlikte ihracatın hızlanması bekleniyor.

● Sektörün eski kapasitelere dönmesinin yılsonunu bulması bekleniyor.

Makine İmalat Sanayi Dernekleri Federasyonu (MAKFED) Başkanı Adnan Dalgakıran, Cumhurbaşkanı’nın söylemlerine rağmen kamuda halen yerli makine kullanımının yeterli seviyelerde olmadığını vurgulayarak, pek çok kamu kuruluşunun yurtiçinde alternatif varken yurt dışından makine tedariğinde bulunduğunu söyledi. Dalgakıran, sektörlerinin canlanması için bundan sonraki dönemde yatırımların artması ve bunun için de uygun zeminin oluşturulması gerektiğini dile getirdi.

KİMYACIDAN VERGİLERİ ÇİN ZAMAN TALEBİ

● Bu yılın başında sektörün kapasite kullanım oranları ortalama yüzde 73,26 olarak gerçekleşti. Bu rakam nisanda yüzde 68,44, mayısta ise yüzde 67,08’e geriledi.

● Haziranda kapasite kullanım oranı yüzde 68,28’e yükseldi. İhracat geçen ay bir önceki aya göre yüzde 21,26, geçtiğimiz yılın aynı dönemine göre de yüzde 10,2 arttı.

● Temmuz ayında ihracatındaki artışın devam etmesini bekleniyor.

İstanbul Kimyevi Maddeler ve Mamulleri İhracatçıları Birliği (İKMİB) Yönetim Kurulu Başkanı Adil Pelister, yakın zamanda yurt içinde üretilmeyen ve üretimleri için zaruri olan bazı ürünlere ilave gümrük vergileri getirildiğini hatırlatarak, “Bu vergiler nedeniyle tedarik sürecinde aksaklıklar ve yurtdışında rekabetimizin olumsuz etkilenmesi söz konusu. Dolayısıyla bu kararın yeniden gözden geçirilmesini, ayrıca ek vergilerin oluşturduğu ilave maliyet yükünü engellemek için, ihraç kayıtlı satışlara verilen ek sürenin de uzatılmasını bekliyoruz. İthalatta gümrüklerdeki KDV’nin ertelenmesi ve enerji kullanım teşviklerinin yaygınlaştırılması da sektörler için önem taşıyor. GEKAP'ta beyanname verilme süresinin de uzatılmasını bekliyoruz” dedi.

TEKSTİL KISA ÇALIŞMA ÖDENEĞİNE VURGU YAPIYOR

● Tekstilde üç aylık yavaşlama haziranda artışa geçti. Sektörün PMI endeksi haziranda yüzde 53,2 seviyesine yükseldi.

● Son dönemde açıklanan koruma önlemlerinin de etkisiyle iç piyasada önemli ölçüde hareketlilik yaşandı. Gerek ihracata gerekse iç piyasaya yönelik üretimimiz arttı.

● Normalleşmeye geçiş süreciyle birlikte haziran ayında tekstil ve hammaddeleri ihracatı 2019 yılına göre yüzde 20, bir önceki aya göre ise yüzde 42,7 artış kaydetti.

● Sektörün PMI endeksi 2020 yılı içerisinde ilk defa 50 eşik değerinin üzerine çıktı. İstanbul

Tekstil ve Hammaddeleri İhracatçıları Birliği'nin (İTHİB) Başkanı Ahmet Öksüz, yılsonuna kadar sektör ihracatında pandemi sebebiyle oluşan kayıpları telafi edeceklerini ve 2021 yılına çok daha güçlü bir şekilde gireceklerini öngördüklerini belirterek, “Mücbir sebep kapsamında vergi ötelemesi ve kısa çalışma ödeneğinde de süre uzatımına gidilmesi gerektiğini düşünüyoruz. Zira COVID-19 salgınının en fazla etkilediği sektörlerin başında geliyoruz. Bahse konu desteklerde süre uzatımına gidilmesi, Türkiye'nin istihdam deposu sektörümüzün üretim zincirinin bozulmaması açısından büyük önem taşımakta” diye konuştu.

BEYAZ EŞYA ÖTV VE AR-GE DESTEĞİNE İHTİYAÇ DUYUYOR

● Sektör geçtiğimiz ay başlayan normalleşme süreci ile birlikte toparlanma sürecine girdi.

● Buzdolabı, çamaşır makinesi, bulaşık makinesi, fırından, derin dondurucu ve kurutucudan oluşan altı ana üründe satışlar, mayıs ayında geçen yılın yüzde 8 gerisinde kalsa da bir önceki aya göre yüzde 9,7 artarak 549 bin 752’den 603 bin 489 adete yükseldi.

● İhracat mayısta bir önceki aya göre yüzde 44.8 artarak, 1 milyon 227 bin 537’e çıkarken, geçen yılın aynı dönemine göre ise yüzde 37 azaldı.

● Üretim de bir önceki yıla göre yüzde 43 düşerken, önceki aya göre yüzde 41.7 artı ve 1.5 milyon adede çıktı. Ancak bu yılın ilk 5 ayında yurtiçi ve yurtdışı satışlar toplamda yüzde 12 düşerek 9 milyon 817 bin 733 adete geriledi.

Türkiye Beyaz Eşya Sanayicileri Derneği (TÜRKBESD) Başkanı Can Dinçer, “ÖTV sıfırlaması uygulaması ve Ar-Ge teşvikleri ile krizin etkilerini daha hızlı şekilde atlatabileceğimize, bu sayede uluslararası rekabet gücümüzü koruyabileceğimize inanıyoruz’ dedi.

MOBİLYACI ÖDEMELER İÇİN 6 AY İSTİYOR

● Hareketliliğin en fazla hissedildiği sektörlerden biri de mobilya sektörü oldu.

● Ertelenen talebin yeniden harekete geçmesi ile satışların arttığı sektörde büyümenin öncü göstergesi olan PMI da sektörde yüzde 55.4 olarak gerçekleşti.

● Haziran ayında ertelenen talep harekete geçti. Toplantılar ve yeni nesil mobilya ihtiyaçlarının tetiklediği bir hareketlilik yaşandı.

● Üretim tarafında PMI endeksi endeksi yüzde 59,1 oldu.

● İhracat pazarlarından gelen talepler yeni talep başlığındaki endeksin yüzde 57.4’e yükselmesini sağlarken bir yandan da üretim kapasitelerinin artışa geçmesini sağladı.

● Yurtdışı satışlar haziranda bir önceki aya göre yüzde 45, önceki yılın aynı dönemine göre ise 32.3 arttı.

● Yeni siparişlerle yaşanan büyüme eğiliminin temmuz ayı başta olmak üzere tüm yaz devam etmesini bekliyoruz.

Mobilya Dernekleri Federasyonu (MOSFED) Başkanı Ahmet Güleç, “Beklentimiz, 2020’yi geride bıraktığımız yılın üzerinde bitirmek. Sektörde canlılığın sürmesi için ise mücbir sebep kapsamında sağlanan SSK prim ödemeleri ve vergi ödemelerinin 6 ay ertelenmesi önemli” diye konuştu.

Kaynak: www.dunya.com